بررسی اثر کم آبیاری بر عملکرد علوفه و کارائی مصرف آب در چهار رقم یونجه(Medicago sativa) در شرایط آب و هوایی خوزستان - اهواز

به‌منظور مطالعه تأثیر کم آبیاری برتولید و کارایی‌مصرف‌آب در چهار رقم یونجۀ دائمی (Medicago sativa)، آزمایشی با استفاده از کرت­های یک­بار خرد شده در مکان در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار  در سال زراعی 91 - 1390  در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اهواز به اجرا گذاشته شد. تیمار‌آبیاری(مقدار آب) در چهار سطح به‌عنوان فاکتور اصلی و بر اساس رطوبت قابل استفادۀ خاک (آبیاری پس از تخلیۀ 50، 65 و80 درصد کل آب در دسترس گیاه در منطقه ریشه و آبیاری سنتی به‌عنوان شاهد) و ارقام یونجه به‌عنوان فاکتور فرعی نیز در چهار سطح (بغدادی، مساسرسا، یزدی و همدانی) در نظر گرفته شد. داده‌‌ها با استفاده از نرم افزار آماری SAS  مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و از آزمون دانکن جهت مقایسه میانگین‌ها استفاده شد. نتایج به‌دست آمده از میانگین پنج برداشت متوالی نشان داد درکلیۀ ارقام مورد بررسیعملکرد علوفۀ تر و خشک در تیمار شاهد (آبیاری سنتی) در حد معنی‌دار بالاتر از سایر تیمارهای آبیاری بودکه با تأخیر در آبیاری روند کاهشی داشت. رقم بغدادی در کلیه تیمارهای آبیاری دارای بالاترین عملکرد علوفه تر و خشک بود، به‌طوری‌که در تیمار آبیاری سنتی 57/75 تن در هکتار علوفۀ‌تر و 5/17 تن علوفۀ‌خشک در هکتار و در تیمار آبیاری پس از 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک  86/45 تن در هکتار علوفۀ تر و15/11 تن علوفۀ خشک تولید گردید. کارایی مصرف آببا تأخیر در آبیاری افزایش معنی‌دار یافت. بالاترین کارایی مصرف آب در کلیه ارقام در تیمار آبیاری پس از 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک به‌دست آمد که این مقادیر برای رقم  بغدادی 00/1 کیلو گرم بر متر مکعب آب مصرفی ، رقم مساسرسا 820/0، رقم یزدی 720/0 و رقم همدانی 580/0 بود. هم‌چنین کم‌ترین مقدار نسبت برگ به ساقه در کلیه ارقام در تیمار آبیاری سنتی مشاهده شد. با کاهش مقدار آب مصرفی تا تیمار 50 درصد تخلیه رطوبتی خاک، نسبت برگ به ساقه در حدود 22 درصد( میانگین کل ارقام) افزایش یافت که با تیمار آبیاری سنتی دارای اختلاف معنی‌دار (p